Босану кезіндегі дұрыс тыныс алу. Жүкті әйелдерге арналған тыныс алу гимнастикасы
Босану кезіндегі «дұрыс» тыныс алу ауырсыну сезімдерін жояды, босану барысын жеңілдетеді, сәбиді оттегімен дұрыс қамтамасыз етеді. Сондықтан анаға тыныс алу жаттығуларын меңгеріп алу маңызды.
Белгілі болғандай, босану үш кезеңге бөлінеді: толғақ, босану толғағы және бала жолдасының шығуы. Осы кезеңдердің әрқайсысында тыныс алу әртүрлі болады, бірақ негізі біреу – ішпен тыныс алу. Оған жаттығып көру үшін қолыңызды ішке қойып, кеудеңіз қозғалмайтындай, ал қолыңыз (бен ішіңіз) көтеріліп, түсетіндей тыныс алуға тырысыңыз. Есіңізде болсын, босану кезінде мұрын арқылы тыныс алып, ауыз арқылы дем шығару керек, бұл ретте ерніңізді түтікше етіп алыңыз (бұл шығаратын ауаға қарсылықты арттырады, демек, дем шығаруды созады).
Баяу тыныс аламыз
«Нағыз» толғақ басталып, жағымсыз сезімдер пайда болғанда тыныс алудың баяулатылған бірінші түрі көмектеседі. Кейбіреулерге босанудың бүкіл кезеңінде тыныс алудың осы түрі жақсы келеді. Әдетте адам бір минутта 17 рет тыныс алады және тыныс алу дем шығаруға қарағанда әрдайым қысқарақ. Күші орташа толғақты сездірмеу үшін терең әрі баяу тыныс алу қажет. Алдымен 3 секундта баяу әрі терең дем алып, 7 секундта дем шығару керек. Көз алдыңда секундтық тілі бар сағатқа қарап жаттыққан дұрыс. Осылайша, бір минутта 6 тыныс қимылы болады. Толғақ неғұрлым күшті болса, соғұрлым баяу тыныс алу қажет: 5 секундта дем алу – 10 секундта дем шығару (бір минутта 4 тыныс қимылы болады). Ал сосын одан да сирек: 6 секундта дем алу – 12 секундта дем шығару (бір минутта 3 тыныс қимылы болады).
Тыныс алу техникасын меңгереміз
Жүктілік кезінде жаттыға отырып, әртүрлі қалыпта тыныс алып көріңіз: отырып, жатып, тұрып, төрт аяқтап тұрып. Әр дем шығарған сайын денеңіздің әр түрлі бөліктерін босаңсытуға көңіл бөліңіз, осылайша сіз барлық қажетті бұлшықеттерді босаңсытасыз. Толғақ күшейіп, ауыра бастағанда, баяу тыныс алғаныңыз көмектеспейтін болады. Оның орнына келесі түрі келеді: толқынды тыныс алу. Толғақ толқын тәрізді, алдымен күшейеді, сосын біраз уақыт сақталады, сосын азаяды. Сіздің тынысыңыз осы толқынды қайталауы тиіс: алдымен баяу әрі терең, сосын толғақ күші күшейеді де, тынысыңыз жиілеп, үстіртін болады («итше» тыныс аласыз), сосын толғақ басылады да, тынысыңыз бәсеңдеп қайтадан баяу әрі терең тыныс алуға ауысады. «Итше» тыныс алуды «май шам» тынысымен ауыстыруға болады (мұрын арқылы баяу терең дем алып, бірден ауыз арқылы дем шығару). Тынығып алған дұрыс («итше» тыныс алғандағы сияқты дем алып – дем шығару, созып барып үрлеп, бірақ тез дем шығару). Сондай-ақ «пирамида жасауға» болады (дем алу – дем шығару – үрлеп шығару, 2 рет дем алу – 2 рет дем шығару – үрлеп шығару, 3 рет дем алу – 3 рет дем шығару – үрлеп шығару және кері тәртіпте қайталау). Көбінесе қарқынды тыныс алудан мұрын мен ауыз қатты құрғап кетеді. Осының алдын алу үшін тіліңіздің ұшын тістің артындағы таңдайға тигізіңіз. Бұл дем алатын ауаны ылғалдандырады. Тыныс алған кезде саусақтарыңызды ашық ұстап алақаныңызбен мұрын мен аузыңызды жабыңыз, алақаныңыз ылғалды ұстап қалатын болады. Арасында ауызды шайқап немесе су ішіп тұруға болады.
Толғақ кезіндегі дем алу мен дем шығару
Босанудың ең жауапты кезеңі – толғақ. Бірнеше толғақты «тыныс» алып өткізу қажет, бірақ дәрігер күшенуге рұқсат еткенде, оны толығымен беріліп жасаңыз! Толғақ кезіндегі тыныс алу: ауыз арқылы терең тыныс алып, демді ұстап тұрып (осы уақытта кіндікке қарап, іш жүрмей қалғандағыдай бұтқа күшену керек), сосын демді баяу шығару керек. Бастысы – бірден дем шығармау және айқайламау керек, әйтпесе бар күшің айқайға кетіп қалып, толғақ тиімсіз болып қалады. Егер барлығын дұрыс жасаса, онда бір толғақта бар болғаны 3 рет күшену қажет. Есіңізде болсын, тыныс алу гимнастикасының ұзақтығы күніне 10 минуттан аспауы қажет. Тыныс алу жаттығуларын жиі жасау қандағы көмірқышқыл газының шоғырлануын төмендетіп, бас айналуға алып келуі мүмкін. Егер жаттығуларды жасап жатқанда басыңыздың айналғанын сезсеңіз, ішке дем тартыңыз да, 20 – 30 секундтай дем шығармаңыз – бастың айналғаны қояды. Егер басында осы техниканың барлығы ауыр болып көрінсе, қорықпаңыз. Уақыт бар кезде күн сайын аздап жаттығыңыз, сонда босанғанға дейін бұл дағдылы әрекетке айналады да, барлығы ойдағыдай өтеді.
